تاریخچه و خدمات گوگل

گوگل چگونه بوجود آمد؟

زمانی که  لری پیج و سرگی برین دو دانشجوی دکترای دانشگاه استنفورد، الگوریتم جدیدی را با نام Page Rank به عنوان پایان نامه دکترای خود ارائه می­کردند، نمی­دانستند که با راه اندازی گوگل، تحول بزرگی در زندگی تمام انسانهای دنیا و اینترنت ایجاد می­کنند. ایده الگوریتم پیج رنک از معیار citation در مقالات علمی گرفته شد، آنها به این موضوع فکرکردند که برای رتبه بندی صفحات وب، به جای اینکه تمرکز خود را داخل صفحات اینترنتی و استخراج منابع آنها بگذارند، می­توانند بررسی کنند که خارج از این صفحات، تا چه میزان و با چه کیفیتی این صفحات معرفی شده اند و چه صفحات دیگری به آنها لینک داده­اند؟ اگر محتوای صفحات اینترنتی محتوای مفیدی باشد، سایر وب سایت ها و صفحات آنها را معرفی کرده اند و هرچه صفحات معتبرتری چنین کاری انجام داده باشند، الگوریتم Page Rank امتیاز بیشتری برای آنها قائل خواهد شد. (پیج رنک عددی بین 0 تا 10 است که گوگل برای هر صفحه اینترنتی در نظر می­گیرد و یکی از معیارهای مهم رتبه بندی صفحات اینترنتی در گوگل و وجه تمایز گوگل با سایر موتورهای جستجو زمان خود بود)

اکنون بیست و یک سال از زمان پیدایش گوگل می­گذرد و روزانه بیش از 3.5  میلیارد جستجو در گوگل انجام می­شود. گوگل پربازدیدترین سایت دنیا است و با وجود اینکه کشور چین، سایت گوگل برای مردم خود را فیلترکرده است، گوگل 78% از سهم بازار جستجو در دنیا را در اختیار خود دارد. بسیاری از ما، به محض اینکه سوالی برایمان ایجاد می­شود به سراغ گوگل می­رویم و پاسخ سوال خود را در گوگل پیدا می­کنیم.

خدمات جذاب گوگل!

گوگل هر سال به مناسبت سالگرد تاسیس خود خدمات جدیدی را ارائه می­کند، به عنوان مثال موتور جستجوی تصاویر گوگل که در سال 2001 راه اندازی شد، در حال حاضر قدرتمندترین موتور جستجوی تصاویر در وب است و با استفاده از تکنیکهای هوش مصنوعی، بینایی ماشین و پردازش تصویر، تصاویر مختلف در محیط وب را در اختیار کاربران قرار می­دهد. همچنین در حال حاضر بیش از 20% جستجوهای وب از طریق جستجوی صوتی موبایل کاربران اتفاق می­افتد و این آمار هر روز افزایش بیشتری را نشان می­دهد.

سرویس ایمیل گوگل که همه آن را با نام gmail می­شناسیم در سال 2004 راه اندازی شد و در حال حاضر پرطرفدارترین سرویس ایمیل در سراسر دنیا است. همچنین وب سایت یوتیوب که خدمات میزبانی ویدئو ارائه می­دهد در سال 2006 راه اندازی شد و در حال حاضر در هر دقیقه 400 ساعت ویدئو در آن آپلود می­شود و ماهانه بیش از 2 میلیارد کاربر از آن بازدید می­کنند. سرویس مترجم ماشینی گوگل نیز در سال 2006 راه اندازی شد و در حال حاضر قدرتمندترین مترجم آنلاین در دنیا محسوب می­شود  و روزانه 200 میلیون نفر از خدمات ترجمه ماشینی گوگل استفاده می­کنند.

سیستم عامل اندروید که در حال حاضر پرطرفدارترین سیستم عامل گوشی­های موبایل است، توسط گوگل ایجاد گردید و در سال 2007 نسخه آزمایشی آن ارائه شد. گوگل پس از اندروید، نیم نگاهی به تولید سیستم عامل جدیدی برای کامپیوترهای دسکتاپ هم دارد و می­خواهد سیستم عامل خود را با نام کروم به بازار ارائه نماید.

از دیگر محصولات جذاب شرکت گوگل می­توان به مرورگر کروم اشاره کرد که در سال 2008 از آن رونمایی شد، گوگل کروم نیز مانند دیگر محصولات گوگل، اکثریت سهم بازار مرورگرهای وب را در اختیار دارد و کاربران اینترنت بیشتر ترجیح می­دهند که از این محصول جذاب استفاده نمایند.

اشتباهات و شکست های موتور جستجوی گوگل

اما گوگل در این سالها اشتباهات و شکست های زیادی هم داشته که از جمله آنها می‌­توان به راه اندازی شبکه اجتماعی گوگل پلاس اشاره کرد. شبکه‌­اجتماعی گوگل پلاس، زمانی راه اندازی شد که فیسبوک در حال رشد بود و گوگل با اتکا به تعداد کاربرانی که داشت و همچنین با مشاهده رونق شبکه­های اجتماعی از یک طرف و با هدف استفاده از این شبکه­های اجتماعی در بهبود نتایج جستجو، گوگل پلاس را راه اندازی کرد.
زمان زیادی طول نکشید که گوگل پلاس توانست کاربران زیادی را به خود جذب کند، اما همزمان فیسبوک که زنگ خطر را شنیده بود، شروع به توسعه امکانات خود کرد و مفهوم wall در شبکه‌­های اجتماعی را با اتکا به نقطه قوت خود نسبت به گوگل پلاس، یعنی قدمت بیشتر ارائه کرد. نبرد میان فیسبوک و گوگل پلاس چندسالی طول کشید تا نهایتا گوگل مجبور شد، سرویس شبکه اجتماعی خود را تعطیل کند. از مزایا و امکانات جذاب گوگل پلاس، مفهوم سیرکل یا دایره بود که هر فردی میتوانست دایره های مختلفی در اطراف خود داشته باشد و دوستان خودش را در این دایره ها قرار دهد.

سرویس کوتاه کننده لینک گوگل با آدرس goo.gl نیز پس از چند سال فعالیت تعطیل شد و گوگل در سال 2018 این سرویس را از دسترس خارج کرد. همچنین سرویس هایی مانند google insight به مرور زمان به google trends ادغام شدند، همچنین برخی از سرویس های گوگل مانند feedburner آن طور که تصور می­رفت مورد استقبال واقع نشدند، کمتر کسی در ایران سرویس هایی مانند گوگل فرم، گوگل نیوز، گوگل alerts ، گوگل کرولیت و... را می­شناسد و از آنها استفاده می­کند و پروژه هایی مانند عینک هوشمند گوگل با شکست های سنگین در عرضه اولیه مواجه شدند.

گوگل به عنوان یک شرکت پیشرو و نوآور، پروژه های شکست خورده متعددی دارد که این موضوع نوآوری و تلاش این شرکت را نشان می‌دهد. در نظر داشته باشید که درآمد اصلی گوگل از طریق سیستم گوگل ادز و تبلیغات کلیکی است و بسیاری از پروژه های جانبی که گوگل راه اندازی کرده است با هدف کمک به سیستم موتور جستجوی آن هستند.

نتیجه گیری

اعمال تحریم­ها از یک طرف و فیلترینگ داخلی از سوی دیگر باعث شده تا بسیاری از خدمات مفید گوگل مانند استفاده از ادسنس، ادز، آنالیتیکس، optimize ، سرویس توسعه دهندگان و... در داخل ایران با مشکلات زیادی مواجه شود.

گوگل به عنوان یک شرکت خلاق و پیشرو، کماکان به دنبال ارائه خدمات جذاب به کاربران است و نمی­توانیم منکر تاثیر گوگل در زندگی امروز انسان­ها در دنیا باشیم. نهایتا امیدوارم که با الگو قراردادن مدل­های موفق خارج از ایران، شرکت­های داخلی هم بر روی ارائه خدمات بهتر به کاربران تمرکز کنند و بتوانیم خدمات جذاب و مفید ایرانی در سطح بین المللی داشته باشیم.