بازاریابی اینترنتی چیست

بازاریابی اینترنتی به مجموعه روش‌ها و فعالیت‌هایی گفته می‌شود که با استفاده از ابزارهای اینترنتی، به منظور تبلیغ و فروش محصولات و خدمات، انجام می‌شود. این روش شامل تحلیل داده‌های کاربران، بهینه‌سازی محتوا، تولید محتوا، تبلیغات در شبکه‌های اجتماعی، تبلیغات پرداخت‌شده در موتورهای جستجو، سئو و سایر روش‌هایی است که به منظور جذب مخاطبان و افزایش فروش انجام می‌شود. بازاریابی اینترنتی مزایای جالبی دارد و شامل مدل‌های مفهومی متفاوتی است که در ادامه شما را با آنها آشنا خواهم کرد.

آیا بازاریابی اینترنتی و دیجیتال مارکتینگ یکسان هستند؟

بازاریابی اینترنتی و دیجیتال مارکتینگ در واقع دو مفهوم متفاوت هستند، اما به طور کلی به یکدیگر نزدیک هستند. بازاریابی اینترنتی فقط شامل استفاده از ابزارهای اینترنتی برای تبلیغ و فروش محصولات و خدمات است، در حالی که دیجیتال مارکتینگ شامل استفاده از تمام رسانه‌های دیجیتالی مانند وب سایت، تلفن همراه، تبلیغات در شبکه‌های اجتماعی، ایمیل، پادکست و ... است. به عبارت دیگر، بازاریابی اینترنتی یک قسمت کوچکتر از دیجیتال مارکتینگ است. زیرا دیجیتال مارکتینگ شامل رسانه‌های دیجیتال دیگر نیز می‌شود، به عنوان مثال استفاده از ابزار SMS در دیجیتال مارکتینگ تعریف می‌شود، اما در بازاریابی اینترنتی مفهومی ندارد.

دیجیتال مارکتینگ و بازاریابی اینترنتی با هم تفاوت دارند. بازاریابی اینترنتی زیر مجموعه دیجیتال مارکتینگ است.

بازاریابی اینترنتی چیست؟

بازاریابی اینترنتی به مجموعه فعالیت‌هایی گفته می‌شود که با استفاده از ابزارهای اینترنتی مانند وب سایت، پست الکترونیکی، شبکه‌های اجتماعی و ... به منظور تبلیغ، فروش و بازاریابی محصولات و خدمات صورت می‌گیرد. در این روش، از تکنولوژی برای جذب مخاطبان، ارائه اطلاعات دقیق و کامل در مورد محصولات و خدمات، افزایش فروش و بهبود روابط با مشتریان استفاده می‌شود. بازاریابی اینترنتی به عنوان یک روش موثر و هزینه‌ای برای بازاریابی، در حال حاضر در بسیاری از صنایع و شرکت‌ها به عنوان یک استراتژی بازاریابی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

بازاریابی اینترنتی نوعی از بازاریابی است که به دلیل ارزان بودن، قابل اندازه‌گیری بودن، ماندگاری زیاد و فراگیر بودن آن همزمان با رشد ابزارهای اطلاع رسانی و روابط عمومی جایگاه خاصی را در بین تبلیغاتچی‌ها باز کرده است. من در کتاب بازاریابی اینترنتی به زبان ساده نکات، معیارها، تکنیکها و روش های مختلف بازاریابی اینترنتی صحبت کرده‌ام و در این مقاله می‌خواهم به جوانب مختلف بازاریابی اینترنتی بپردازم و سوال بازاریابی اینترنتی چیست را پاسخ دهم.

مقایسه بازاریابی اینترنتی با روش های سنتی

در بازاریابی سنتی، ما در اولین مرحله یک کالا را تولید می‌کردیم، بعد از آن به سراغ تبلیغات می‌رفتیم. هر چه بیشتر بودجه تبلیغاتی داشتیم، می توانستیم کالای خود را به افراد بیشتری معرفی کنیم. تلویزیون، رادیو، بیلبورد، روزنامه، تراکت و... رسانه های ما بودند.

در دنیای امروز، مرحله اول تولید محصول یا خدمات نیست، بلکه داستان خرید از تشخیص نیاز مشتری آغاز می‌شود، به جای اینکه محصولی را تولید کنید که شاید مخاطب و مشتری ما به آن نیاز ندارد و بخواهیم با تبلیغات فریبنده آن محصول را بفروشیم، محصولی را تولید می‌کنیم که مشتری به آن نیاز دارد و در چنین حالتی است که هزینه تبلیغات کاهش پیدا می‌‍کند، زیرا مشتریان خودشان محصول ما را تبلیغ خواهند کرد. برای اینکه نیاز مشتری را متوجه شویم، باید به او نزدیک شویم، بدانیم چه دغدغه هایی دارد و چه محصولی به او کمک می‌کند؟ راه نزدیک شدن به مشتری در بستر اینترنت، شبکه‌های اجتماعی است!

شبکه های اجتماعی این امکان را به ما می دهند که بتوانیم ارتباطی دو طرفه و موثر با مشتریان بالقوه و بالفعل خود ایجاد کنیم و این یک امکان فوق العاده برای صاحبان کسب و کار است! اتفاق بزرگی است، ما می‌توانیم قبل از اینکه محصول بدرد نخور و بی کیفیتی را به بازار ارائه بدهیم (که از دید خودمان خیلی محصول خوبی است!)، نظر مشتریان را در مورد آن بدانیم و فراتر از آن، با کمک آنها بتوانیم محصول مناسب را ایجاد کنیم.

شبکه های اجتماعی این امکان را ایجاد کرده‌اند که با مخاطب کسب و کار خود ارتباط نزدیکتر و دو طرفه داشته باشیم. این موضوع باعث خواهد شد که نیازهای مشتریان را تشخیص داده و مشکلات کسب‌وکار خودمان را بهتر متوجه شویم.

اما ماجرا به همین جا ختم نمی شود، در دنیای امروز نه تنها ما می‌توانیم به مشتریان نزدیک شویم، خودشان نیز می‌توانند به هم نزدیکتر شوند! یک مشتری ناراضی می تواند به هزاران نفر نارضایتی خود را منتقل کند و یک مشتری راضی می تواند بهترین مبلغ برند ما باشد. در دنیای امروز، نمی توان محصول بی کیفیتی را ساخت و با تبلیغات و روابط عمومی، مشکلات آن را پنهان کرد! زیرا مشتریان باهوش تر شده اند و با هم ارتباط دارند.

اینترنت مشتریان را به یکدیگر نزدیک کرده است، بنابراین نمی‌توان یک کالا یا خدمات بی‌کیفیت را صرفا با استفاده از تبلیغات به فروش رساند.

مزایای بازاریابی اینترنتی چیست؟

مزایابی استفاه از بازاریابی اینترنتی عبارتند از:

1. هزینه کمتر: بازاریابی اینترنتی معمولاً هزینه کمتری نسبت به روش‌های سنتی بازاریابی دارد، از جمله تبلیغات در رسانه‌های چاپی و تلویزیون.
2. دسترسی به بازار بزرگتر: اینترنت به شما امکان می‌دهد تا به بازار بین‌المللی دسترسی پیدا کنید و با مشتریان در سراسر جهان ارتباط برقرار کنید. حتی در سطح کشور هم می‌تواند کمک کند که با مشتریان از شهرهای مختلف ارتباط ایجاد کنید و محصولات خود را به دست آنها برسانید.
3. افزایش فروش: با استفاده از بازاریابی اینترنتی، شما می‌توانید به مشتریان خود اطلاعات دقیق و کامل در مورد محصولات و خدمات خود را ارائه دهید و به این ترتیب فروش خود را افزایش دهید.
4. افزایش شناخت برند: با استفاده از بازاریابی اینترنتی، شما می‌توانید شناخت برند خود را در بین مشتریان افزایش دهید.
5. ارتباط با مشتریان: با استفاده از بازاریابی اینترنتی، شما می‌توانید به راحتی با مشتریان خود ارتباط برقرار کنید و به آن‌ها خدمات بهتری ارائه دهید. شبکه‌های اجتماعی ابزار فوق‌العاده‌ای برای این کار هستند.
6. تحلیل و بررسی دقیق: با استفاده از بازاریابی اینترنتی، شما می‌توانید به راحتی تحلیل و بررسی دقیقی از عملکرد خود داشته باشید و بهبود روش‌های بازاریابی خود را پیشنهاد دهید. قابلیت اندازه گیری در بازاریابی اینترنتی بسیار مزیت بزرگی است و به شما کمک خواهد کرد که همواره مشکلات را شناسایی کرده و آنها را بهبود دهید.

مهمترین مزیت بازاریابی اینترنتی از نظر من، قابل اندازه‌گیری بودن آن است. همه اتفاقات را می‌توانیم اندازه‌گیری کنیم، مثلا بدانیم به ازا هزینه‌ای که بابت تبلیغات بنری انجام داده‌ایم چند کلیک ورودی داشتیم، هزینه هر کلیک را محاسبه کنیم. سپس بررسی کنیم که از هر صد نفر مراجعه کننده، چند نفر خرید کرده‌اند و نرخ تبدیل را محاسبه کنیم. در مرحله بعد رسانه‌های مختلف را با هم مقایسه کنیم و متوجه بشیم که تبلیغات در کدام سایت مناسبتر بوده است یا اینکه کدام بنرتبلیغاتی برای ما کلیک بیشتری ایجاد کرده است.

این اتفاق در روش های سنتی به سختی انجام می شود اما در اینترنت اینگونه نیست و به همین خاطر می‌توان بهترین نتایج را در بستر بازاریابی اینترنتی کسب کرد. استفاده از ابزارهای تحلیلگر و بهبود وضعیت سایت کمک بسیار زیادی به این موضوع می کند. همین مسئله internet marketing را جذاب می کند و به آن روح می بخشد، اینکه ما می‌توانیم رفتارهای مشتری را در سایت خود ببینیم، اعداد مختلف ورودی های گوگل به سایت خود را تحلیل کنیم و نهایتا بتوانیم قیف فروش خود را تحلیل و بررسی کنیم.

مهمترین مزیت بازاریابی اینترنتی، قابل اندازه گیری بودن است.

جمله معروفی است با مضمون "اگر نتوانید چیزی را تعریف کنید، نمی‌توانید آن را اندازه‌گیری کنید و اگر نتوانید چیزی را اندازه‌گیری کنید، نمی‌توانید آن را مدیریت کنید."

نکته بعدی که باید به آن توجه کنیم این است که بازاریابی اینترنتی آنقدر که بنظر می‌رسد ارزان نیست. درست است که بسیاری از ابزارهای دیجیتال و حتی تکنیکها و روش های بازاریابی ارزان هستند و قیمت کمتری به نسبت تبلیغات در تلویزیون، روزنامه، بیلبورد و... دارند. ، اما این موضوع دلیل نمی‌شود که تصور کنیم بازاریابی اینترنتی یک روش بسیار ارزان است. استخدام نیروی متخصص در این حوزه هزینه دارد، رسانه‌های قدرتمند فعال در بستر اینترنت هزینه قابل توجهی برای تبلیغات می گیرند، تولید محتوا و رسانه‌های اجتماعی تاثیر گذار ارزان نیست، تبلیغات اینفلوئنسر مارکتینگ و... ارزان نیست. بنابراین اینگونه نیست که بتوان کمپین های تاثیر گذار و قدرتمند بر بستر اینترنت را با هزینه کم و ارزان اجرایی کرد و نتیجه کامل هم گرفت.

شاید در گذشته اختلاف قیمت بازاریابی اینترنتی و رسانه های سنتی بسیار زیاد بود اما این اختلاف روز به روز کمتر می شود و کسب و کارهای مختلف نیز به سمت استفاده از بازاریابی اینترنتی روی می آورند. همین موضوع باعث می شود که هر چه زمان به جلوتر می رود، این اختلاف کمتر می شود. گرچه همچنان روش هایی مانند بازاریابی ویروسی وجود دارند که میتوان آنها را با خلاقیت و برنامه ریزی حتی بدون هزینه بر بستر اینترنت اجرایی کرد و به نتایج فوق العاده ای دست یافت که شرکت های سنتی برای بدست آوردن آن باید میلیاردها تومان هزینه کنند!

اصول بازاریابی آنلاین و سنتی یکسان است!

در بازاریابی اینترنتی یا Internet Marketing ابزارهای زیادی وجود دارد که با استفاده از آنها می‌توانیم به بازاریابی بپردازیم. از سئو و تبلیغات گوگل گرفته تا بازاریابی ایمیل و شبکه‌های اجتماعی و... استفاده از این ابزارها شاید برای افراد باتجربه کار ساده ای نباشد و جوانتر‌ها استفاده از ابزارها را بهتر بلد هستند، اما نباید فراموش کنیم که بازاریابی مفاهیم خاص خودش را دارد و یک اصول مشخص دارد که هرگز تغییر نمیکند!

به زبان ساده، نمی توان بدون دانستن اصول مارکتینگ و بازاریابی، صرف اینکه بلدیم از ابزارهای دیجیتال استفاده کنیم، یک بازاریاب اینترنتی خوب شد. باید بدانیم فریمورک های بازاریابی کدامند، مخاطب هدف چیست، سگمنت بندی چه معنایی دارد و در کجا باید پیام را به مخاطب منتقل کنیم و... در غیر اینصورت هرگز نمی توانیم بازاریاب اینترنتی موفقی شویم و بودجه و انرژی سازمان را هدر خواهیم داد. در نظر داشته باشید که بازاریابی یک علم است، مثل بسیاری از علوم دیگر، ممکن است شما هرگز به خودتان اجازه ندهید که در مورد فیزیک یا شیمی نظر بدهید، چون می دانید که اطلاعات کمی در این مورد دارید، اما همه به خودشان اجازه می دهند در مورد بازاریابی نظر بدهند چون فکرمیکنند ساده است و آن را بلد هستند! در حالیکه اینطور نیست.

بازاریابی اینترنتی در حال رشد است

با گذشت زمان، استفاد از اینترنت بیشتر و بیشتر می شود. اینترنت دیگر محدود به کامیپوترها نیست و با ورود موبایل های هوشمند به بازار، استفاده کنندگان اینترنت گسترش زیادی پیدا کردند. در دنیای امروز حتی پدربزرگ ها و مادربزرگ ها هم از اینترنت بر روی گوشی موبایل خود استفاده می کنند و این موضوع بازار استفاده از اینترنت را بزرگ و بزرگتر کرده است. از طرف دیگر با گسترش IOT و هوش مصنوعی، روش ها و تکنیکهای جدیدی به بازاریابی اینترنتی اضافه شده است. بسیاری از انسانها زمان زیادی را در روز بر روی اینترنت سپری میکنند و در سال 2015 طبق آمار منتشر شده، آمریکائی ها بیش از اینکه به تلویزیون نگاه کنند به گوشی موبایل خود نگاه می کردند و در ایران نیز مردم بیش از اینکه تلویزیون ببینند، از تلگرام استفاده می کنند.

همه آمارها و اعداد و ارقام منتشر شده نشان می دهند که بازار آینده در اینترنت شکل میگیرد، رفتارهای خرید تغییر پیدا کرده است و اگر به سمت بازاریابی اینترنتی حرکت نکنیم ممکن است کسب و کار ما نابود شود!

کانال‌های مناسب برای استفاده از بازاریابی اینترنتی کدامند؟

نحوه صحیح استفاده از بازاریابی اینترنتی و برنامه‌ریزی برای آن به این صورت است که در درجه اول باید یک سایت داشته باشید. راه اندازی سایت، اقدامی ضروری برای بازاریابی در محیط اینترنت است. سپس از طریق کانال‌های مختلف مخاطب را به سمت سایت خود هدایت می‌کنید و با ارائه محتوای مناسب و جذاب، آنها را تبدیل به مشتری خواهید کرد. برای جذب مخاطب و تبدیل او به مشتری مدل‌ها و چارچوب‌های مختلفی وجود دارد که در ادامه آنها را معرفی خواهم کرد.

رسانه‌ها و کانال‌های مناسب در بازاریابی اینترنتی عبارتند از:

1. وب سایت: نمایش محصولات و خدمات شما به مشتریان، ارائه محتوای مفید برای جلب اعتماد مخاطب و تبدیل کردن او به مشتری.
2. موتورهای جستجو: جستجو در موتورهای جستجوی اینترنتی یکی از مهمترین کارهایی است که کاربران در اینترنت انجام می‌دهند. 64 درصد از وبگردی کاربران از موتورهای جستجو شروع می‌شود. اگر سایت شما در رتبه‌های بالای نتایج موتورهای جستجو باشد می‌توانید بازدید مناسب و هدفمندی به سمت سایت خود هدایت کنید و سود بسیار بالایی برای کسب‌وکار خود ایجاد کنید.
3. شبکه‌های اجتماعی: فیسبوک، توییتر، اینستاگرام و... محیطی است که کاربران در آنها حضور دارند. تولید محتوای مفید و تبلیغات در این بسترها به رشد شما کمک خواهد کرد.
4. ایمیل: ارسال پیام‌های بازاریابی و تبلیغات، اطلاعات مفیدی آموزشی و به طور کلی استفاده از ایمیل برای ارتباط بیشتر با مخاطب می‌تواند یک کانال مناسب برای بازاریابی اینترنتی باشد.
5. ویدیو: تولید ویدیوهای تبلیغاتی جذاب و مفید و انتشار آنها در سایت و شبکه‌های اجتماعی بسیار مفید است.
6. تبلیغات پرداخت‌شده: تبلیغات پرداخت‌شده در گوگل و دیگر سرویس‌های تبلیغاتی برای جذب مخاطب.

مدل‌ها و فریمورک‌های بازاریابی اینترنتی چیست

برنامه‌ریزی برای ایجاد بازدیدکننده و همچنین تبدیل کردن او به مشتری می‌تواند با مدل‌های مشخص و استاندارد تعریف شود. استفاده از این مدل‌ها باعث خواهد شد که شما برنامه‌ریزی مشخص برای فعالیت‌های خود داشته باشید و مطابق این استانداردها به نتیجه برسید. مدل ها و فریمورک های بازاریابی اینترنتی شامل موارد زیر هستند:

1. مدل AIDA: Attention, Interest, Desire, Action. این مدل بر اساس چهار مرحله‌ی مختلف، به شکل یک گردش کار بازاریابی عمل می‌کند. از مدل آیدا در تولید محتوا هم استفاده می‌شود و هدف از آن ایجاد اشتیاق در کاربر برای خرید است.
2. مدل STP: Segmentation, Targeting, Positioning. این مدل برای بازاریابی محصولات و خدمات به گروه‌های خاص از مشتریان استفاده می‌شود. شامل سه مرحله است: تقسیم بندی بازار، هدفگذاری و جایگاه سازی محصول برای بازار هدف.
3. مدل 4P: Product, Price, Place, Promotion. این مدل برای تعیین استراتژی بازاریابی برای محصولات و خدمات استفاده می‌شود. چهار P در این مدل هستند که شامل محصول، مکان، قیمت و تبلیغات است و با استفاده از این چهار عنصر، فرآیندهای بازاریابی تعریف می‌شوند.
4. فریمورک RACE: Reach, Act, Convert, Engage. این فریمورک برای تعیین استراتژی بازاریابی در دوره‌های مختلف بازاریابی (مانند جذب، تبدیل و...) استفاده می‌شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد فریمورک RACE مقاله فریمورک RACE چیست را مطالعه کنید.
5. فریمورک SOSTAC: Situation, Objectives, Strategy, Tactics, Action, Control. این فریمورک برای تعیین استراتژی بازاریابی در دوره‌های مختلف بازاریابی (مانند برنامه‌ریزی، اجرا و...) استفاده می‌شود.

معماری و ساختار بازاریابی در اینترنت به چه صورت است؟

رسانه های زیادی در بستر اینترنت وجود دارند که از آنها می‌توانیم برای معرفی کسب و کار خود به مخاطب استفاده کنیم و با مخاطب هدف خود ارتباط برقرار کنیم. به عنوان مثال شما می توانیم یک صفحه در اینستاگرام طراحی کنید و از طریق آن صفحه خود را به دیگران معرفی کنید یا یک پیج تلگرام داشته باشید و یا یک سایت اینترنتی راه اندازی کنید. ارتباط این ها با یکدیگر مهم است، یعنی اینکه ما میتوانیم از هر رسانه به رسانه دیگر لینک بدهیم و مخاطب را با سایر رسانه خود آشنا کنیم. مثلا یک مشتری بالقوه از طریق جستجو در گوگل با سایت ما آشنا می شود و سپس در خبرنامه ما عضو می شود و از طریق خبرنامه با صفحه اینستاگرام ما آشنا می شود و...

در معماری که برای اتصال رسانه های مختلف به یکدیگر در نظر میگیریم باید سایت را در مرکز قرار دهیم و از رسانه های اجتماعی و ایمیل و... برای هدایت مخاطب به سایت استفاده کنیم. دلیل این موضوع این است که اصطلاحا ساحل امن و همیشگی که از طریق آن می توان به بازاریابی پرداخت سایت است و سایر رسانه ها مانند جزیره هایی هستند که امنیت بالایی برای ما ندارند (بخصوص در ایران) و ممکن است روزی نابود شوند.

نتیجه گیری

بازاریابی اینترنتی خوب است! بسیار بهتر از روش های سنتی، زیرا قابل اندازه گیری است، ارتباطی دو طرفه با مخاطب ایجاد می کند، گستردگی قابل توجهی دارد، شما می توانید هفت روز هفته و بیست و چهار ساعته به مخاطب دسترسی داشته باشید و از کانال ها و رسانه های مختلف محصولات خود را معرفی و بازاریابی کنید. اصول بازاریابی یکسان است و تفاوتی نمیکند که در چه محیطی به بازاریابی میپردازید (اینترنت یا خارج از اینترنت). مهم این است که بتوانید برنامه بازاریابی مناسبی بر اساس نیازهای مشتری و اهدافی که دنبال می کنید طراحی کنید.